Droge ogen en contactlenzen: Oorzaken en oplossingen

Medische review door Jakub Odcházel, DiS., Hoofd Opticien, op 19. 12. 2020. Geschreven door Lentiamo

Iedereen die last heeft van droge ogen is in het dagelijks leven ernstig beperkt: De oogleden zijn gezwollen en de ogen kriebelen, branden of zijn ernstig rood geworden – een gevoel van zand of gruis in de ogen. Vaak zijn de ogen ook gevoelig voor licht. Zelfs tranende ogen kunnen tegenstrijdig genoeg een teken zijn van droge ogen.

Contactlenzen kunnen soms de symptomen veroorzaken of vergroten – bijvoorbeeld wanneer het type lens niet geschikt is voor je ogen. Je hoeft niet meteen de moed te verliezen! Hierbij meer informatie en tips over droge ogen in combinatie met lenzen.

Oorzaken van droge ogen

Droge-ogen syndroom, ook bekend als keratoconjunctivitis sicca, Sjogren syndroom, is een multifactoriële ziekte van de tranen en het oogoppervlak. Wanneer het oog gezond is, produceren de traanklieren een traanfilm die het hoornvlies en de iris bedekt en beschermt. Bij droge ogen is deze traanfilm uit balans. Hij kan gescheurd raken omdat er te weinig vloeistof wordt geproduceerd (kwantitatieve afwijking), of omdat de samenstelling is veranderd (kwalitatieve afwijking).

Mogelijke oorzaken droge ogen

Hormonale veranderingen (bijv. testosterongebrek bij leeftijd, de overgang, zwangerschap)
Inname van medicijnen (bijv. antidepressiva, diverse antihistaminica, de anti-babypil, slaappillen, antiandrogenen)
Invloeden van buitenaf (bijv. lage luchtvochtigheid door airconditioning, droge lucht van verwarmingen, sigarettenrook, winderige en stoffige omgevingen, of voortdurend werken aan een beeldscherm/monitor
ziekten (bv. ontsteking van het ooglid, diabetes, schildklierziekten, reumatische artritis, auto-immuunziekten, allergieën, oogchirurgie of vitamine A-gebrek)
ongeschikte of minderwaardige contactlenzen

Aan de hand van een onderzoek van het hoornvlies, bindvlies en andere voorste delen van het oog kan de oogarts de kwaliteit en kwantiteit van het traanvocht bepalen. Een onderzoek door de oogarts is noodzakelijk, omdat degenen die de symptomen negeren het risico lopen op chronische rode ogen, beschadiging van het hoornvlies en een verhoogd risico op ooginfecties.

Contactlenzen en droge ogen

Contactlenzen worden meestal op een traanfilm boven het hoornvlies en de iris geplaatst. Als de lenzen echter niet goed zijn aangepast aan je gezichtsscherpte en oogkromming, of een scherpe rand hebben door een slechtere productie, zal de traanfilm scheuren en zullen de contactlenzen het oogoppervlak irriteren. Vooral contactlenzen met een hoog watergehalte onttrekken vloeistof aan de ogen. Door invloeden van buitenaf, zoals wind of hitte, verliezen de contactlenzen water.

Om hun vorm te behouden, trekken ze de verloren vloeistof rechtstreeks uit de traanfilm. Daarom moet je bij de aanschaf van lenzen letten op de juiste materialen: Hydrogel-contactlenzen hebben een hoger watergehalte, dat sneller verdampt en dus meer vloeistof uit de traanfilm nodig heeft. Hierdoor droogt het oog sneller op. Lenzen met hyaluronzuur, vooral silicone hydrogel contactlenzen, hebben een goede zuurstofdoorlaatbaarheid en hebben hierdoor 20 procent minder water nodig.

Tips voor droge ogen en contactlenzen

Oogdruppels, ook wel kunstmatige tranen genoemd, kan het gebrek aan vocht op korte termijn verminderen. Let op: Zorg ervoor dat de oogdruppels geschikt zijn voor gebruik met jouw type lenzen.
Als je last hebt van droge ogen, is het ook aan te raden om de contactlenzen niet voor langere tijd te dragen. Om de ogen niet te belasten, dien je over te schakelen op een bril wanneer je aan de computer werkt of tv kijkt. Zelfs een hele dag zonder lenzen ontspant de ogen aanzienlijk. Als je verkouden bent, moet je geen contactlenzen dragen, zodat je geen ziekteverwekker op de ogen aanbrengt.
Wees vooral voorzichtig bij het reinigen van de contactlenzen. Reinig de lenzen na elk gebruik grondig met de goede lenzenvloeistof. Om de 3 maanden moet je ook de het lenzendoosje vervangen of steriliseren, zodat er zich geen ziekteverwekkers vormen.
Oogdruppels en kort dragen van contactlenzen behandelen echter alleen de symptomen van droge ogen. Probeer de oorzaken te elimineren, indien mogelijk. Kijk bijvoorbeeld met jouw arts of dat er andere oorzaken zijn (bijv. medicatie of ziekte). Daarnaast kan het overstappen van type of merk lens helpen.
Ten slotte kan het luchten van de kamer waar je moet verblijven/werken of het niet roken een verlichting bieden. Lucht meerdere malen per dag en vervang regelmatig het filter van de airconditioner van de auto. Drink minstens twee liter water per dag, kies een vitaminerijk dieet en probeer voldoende slaap te krijgen. Als je veel voor een scherm werkt, zul je bewust meerdere keren met korte tussenpozen knipperen om de traanfilm goed te verdelen.